डोम्बारयाचा खेळ !

डोम्बारयाचा खेळ !

खुप दिवसांपूर्वी मी शाळेतून घरी जाताना अचानक रस्त्यावर पाच पन्नास लोक गोल करून काहीतरी पाहताना दिसली. जवळ जाउन पाहिले तर एक डोंबारी काही तरी खेळ दाखवत होता. खेळ फारसा आठवत नाहीये. पण तो मधूनच लोकांना 'हाताची घडी घालून उभे राहू नका' 'टाळी वाजवा ना' असे फर्मावत होता. उछुकता वाढली म्हणून जरा वेळ तिथे थांबलो. खेळ चालू होता आणि अचानक एक प्यांट-शर्ट घातलेला, पोलीसा सारखा दिसणारा, धिप्पाड माणूस 'खेळ बंद करा रे' असे ओरडत पुढे आला.
डोम्बार्याने त्याला विचारले 'काय झाले? तुम्ही खेळ थांबवला का? तुम्ही खेळ थांबवला का?' तो इसम थंड आवाजात 'हो मीच थांबवला' असे सांगत होता. मग त्यांची शाब्दिक चकमक सुरु झाली. तो पोलीस सदृश इसम डोम्बार्याला एकेरी शब्दात खडसावत होता. त्याच्या उलट डोंबारी त्याची विनवणी करीत, मध्येच लोकांना उद्देशून काहीतरी बोलत होता. आशयाच्या विस्तारामध्ये मध्ये न जाता पुढील भाग सांगतो.

वरील प्रकार एक १०-१५ मिनिटे चालू होता. आत्तापर्यंत चालू आसलेली शाब्दिक चकमक आता हातापाई वर येऊन पोहोचली होती आणि बघ्यांची गर्दीही दुप्पट झाली होती. अचानक ते दोनही इसम (डोंबारी आणि धिप्पाड माणूस) एकदम थांबले. वाद थांबला, ओरडणे थांबले. आवाज शांत झाले. तो धिप्पाड माणूस हातात डोम्बार्याची टोपी घेऊन गर्दीकडे वळला. तो आता पुढे काय करतोय हे पाहण्यासाठी जवळजवळ सगळ्यांनीच टाचा उंच केल्या. पुढच्या सेकंदाला तो इसम, 'खेळ आवडला असेल तर दिल खोल के पैसा डालो' असे म्हणत, टोपीत पैसे गोळा करीत होता. वास्तविक तो 'धिप्पाड इसम' हा डोम्बार्याच्या खेळातील एक भाग होता. त्यांनी केलेले भांडण, ड्रामा, मारामारी सगळीच लुटुपुटूची होती. त्यात काहीही खरे नव्हते. सगळे खोटे होते. थोडाच वेळात त्याची टोपी भरली. लोकही पांगले. आणि ते दोनही इसम पैसे मोजण्यात गुंतले. त्यांचा चेहऱ्यावर आनद दिसत होता. त्यावरून गल्ला चांगला जमला असे भासत होते.



***


कालच टीव्ही वर चैनेल बदलत असताना एके ठिकाणी दोन इसम जोरजोरात भांडताना दिसले. कदाचित 'लोकसभा चैनेल' असेल असे समजून मी पुढील चैनेल लावणार इतक्यात लावलेला चैनेल लोकसभा नसून एक प्रसिद्ध (?) हिंदी चैनेल आहे आणि तो कार्यक्रम हा एक (परत प्रसिद्ध (?))  रियालीटी शो आहे हे कळले. माझी उछुकता वाढली. अजून चौकशी करता समजले की हा शो खूप TRP खेचतो आहे.

कार्यक्रमाचा शेवटी दोनही इसम आपली 'धाप' आवरून लोकांना SMS करण्या विषयी आवाहन करीत होते. माझी जिज्ञासूवृत्ती मला शांत बसू देत नव्हती. मी गुगल वर सर्च केला. त्यात त्या शो विषयी बरीच माहिती होती. तो शो एका विदेशी शो वर आधारलेला होता. अजून विस्तारित माहिती पाहता त्यात शोला मिळणाऱ्या पैशांचे आकडे तोंडाला फेस आणणारे होते. विशेष म्हणजे हा सगळा पैसा लोंकाचा होता.दोन/पाच रुपयाचे संदेश प्रत्येक आठवड्याला पाठवायचे आणि बारा आठवडे हा कार्यक्रम चालतो. TRP जास्त असल्याने SMS ची संख्याही बरीच होती. इतके मोठ्या पैशांचे गणित मला चटकन सुटले.

***

कळत नकळत वरील दोनही प्रसंगाची तुलना केली तर रियालीटी शो हा किती रियल आहे? हा प्रश्न पडतो. एक मात्र नक्की दोनही प्रसंगात लोकांना बळीचा बकरा करून पैसे उकळण्यात आले होते. (दोनही प्रमाणात प्रचंड तफावत आहे). डोमाबार्याचा एका खेळ नंतर तेच लोक कदाचित (न भूलता) परत तोच खेळ पाहण्यासाठी थांबणार नाहीत पण रियालीटी शोच्या प्रेक्षकांचे मात्र तसे नाहीये. तेच प्रेक्षक परत परत बळी पडतायेत. याला कारण डोम्बारी सारखा 'खरेपण' रियालीटी-शो त नाहीये. डोंबारी खेळ संपला असे जाहीर करून लोकांना सत्य सांगतो. त्यात कळते की सगळे खोटे होते. रियालीटी-शो मात्र त्याच प्रेक्षकांना सारखा बकरा बनवते. आणि ही भोळी जनता त्याला बळी पडते. यात ६० वर्ष पासून ते १० वर्ष पर्यंत सगळा प्रेक्षक गण आहे.

***
हे रियालीटी शो पाहियेचे का हा ज्याच्या त्याचा प्रश्न आहे पण एक मात्र नक्की डोंबारी 'Copyrights viloation'  म्हणून रियालीटी-शो वाल्यांना कोर्टात खेचू शकतात. कदाचित तो सुद्धा एक रियालीटी-शो व्होऊ शकतो. नाही का?

हुतात्मा दिन

हुतात्मा दिननिम्मित भगतसिंग, राजगुरु आणि सुखदेव यांना लाख लाख दंडवत ! या हुतात्म्यानी सांडलेल्या रक्ताची आजही आम्हाला आठवण आहे. आपण त्यांचे उपकार कधीही फेडू शकणार नाही.

जय हिंद ! जय भारत !!